Almanya Federal Meclisi, dün iltica başvurusu reddedilenlerin sınır dışı işlemlerini hızlandıran yeni yasa tasarısını onayladı. Bugün ise Alman vatandaşlığına geçiş süresini kısaltacak ve çifte vatandaşlığa imkan verecek olan “Vatandaşlık Yasasının Modernizasyonu” tasarısı kabul edildi. Almanya İçişleri Bakanı Nancy Feaser, geçen yıl yaptığı bir açıklamada, yeni vatandaşlık yasasını savunarak, “Pek çok göçmen kendini Alman hissediyor ama geldikleri ülkeyle bağlarını da tamamen koparmak istemiyor. Artık gelecekte kimliklerinin bir bölümünden vazgeçmek zorunda kalmayacaklar.” demişti.
Bu reform, Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’nin (FDP) oluşturduğu hükümetin koalisyon anlaşmasında yer alıyordu. Yeni yasayla birlikte, Alman vatandaşlığına başvurabilmek için istenen asgari “yasal ikamet süresi” 8 yıldan 5 yıla düşürüldü. 5 yıldan daha kısa bir sürede vatandaşlığa geçiş de mümkün olacak. Başarılı bir entegrasyon sağlayanlar, 3 yıllık yasal ikamet süresi sonrasında Alman vatandaşlığı alabilecekler. Yasa, eğitim veya mesleki başarılar, gönüllülük faaliyetleri, ileri düzeyde dil becerisi gibi örnekleri özel çabalar olarak değerlendiriyor.
Yasa, Almanya’da çifte vatandaşlık hakkını artık mümkün kılacak. Almanya, mevcut yasa ile istisnai durumlar dışında çifte vatandaşlığa izin vermiyordu. Ancak yeni yasa ile Alman vatandaşlığını almak isteyenler, artık daha önce sahip oldukları vatandaşlığı bırakmak zorunda kalmayacak ve birden fazla ülkenin vatandaşı olma hakkına sahip olacaklar.
Vatandaşlık yasası reformu, özellikle “Gastarbeiter” yani “Misafir İşçi” kuşağı için önemli kolaylıklar getiriyor. Bu kuşak, Almanya’nın ekonomik büyüme döneminde yaşadığı iş gücü eksikliği nedeniyle geçici olarak Almanya’da çalışmış ve geri dönmüş kişileri kapsıyor. Yeni yasa ile bu kuşak için vatandaşlığa geçiş koşullarında kolaylıklar sağlanacak ve Almanya’nın hukuk ve toplumsal düzenine uyum sağlamaları desteklenecek.
Yeni yasaya göre, 1974 yılından önce Almanya Federal Cumhuriyeti’ne, 1990’dan önce de Demokratik Almanya Cumhuriyeti’ne gelenler kapsam içinde bulunuyor. Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser, bu durumu “geç kalınmış bir takdirin ifadesi” olarak nitelendiriyor.
Ancak yeni vatandaşlık yasası, sadece yasal ikamet süresi ve dil bilgisi gibi teknik şartları değil, aynı zamanda “insan onurunun güvencesine” ve “özgürlükçü demokratik düzene” bağlılık şartını da getiriyor. Antisemitizm, ırkçılık, cinsiyet veya cinsel yönelime yönelik veya diğer insanlık dışı motivasyona dayalı eylemler, Alman vatandaşlığının önündeki engeller arasında bulunuyor. Bu gerekçelerle ceza alması durumunda kişiye vatandaşlık verilmeyecek.
Almanya, son yıllarda ülkeye nitelikli işçileri çekmek amacıyla bir dizi adım atıyor. “Vatandaşlık Yasasının Modernizasyonu” da bu adımlardan biri olarak öne çıkıyor. Alman hükümeti geçen yıl “Kalifiye İş Gücü Göçünü Geliştirme Yasası’nı” kabul etmişti. Almanya, bu yasalarla ülkeyi nitelikli iş gücü için daha cazip kılmayı hedefliyor. Bu adımların Almanya’nın “rekabet edilebilirliği” için önemli olduğunu vurgulayan İçişleri Bakanı Faeser, “Alman ekonomisinin pek çok alanda acilen vasıflı çalışanlara ihtiyaç duyduğunu” ifade etmişti.
Almanya’daki bazı göçmenler, geldikleri ülkenin vatandaşlığını bırakmak istemedikleri için Alman vatandaşlığına geçme konusunda istekli olmuyor. Almanya İçişleri Bakanlığı verilerine göre, ülkede 12 milyondan fazla yabancı ülke vatandaşı bulunuyor. Bunların yaklaşık yarısının ise 10 yıldan uzun bir süredir Almanya’da yaşamasına rağmen vatandaşlığa geçmedikleri belirtiliyor.
Yeni vatandaşlık yasası, Federal Meclis’te kabul edilmesinin ardından Almanya’da yaşayan Türkiye kökenli göçmenler arasında olumlu bir tepki aldı. SPD’li milletvekillerinden Macit Karaahmetoğlu, “Aşırı sağcılar insan düşmanı sınır dışı etme fantezileri içinde debelenirken, biz tereddütsüz bir şekilde kozmopolitizmden ve Almanya’nın bir göç ülkesi olarak kendi imajından yanayız” dedi. Ancak muhalefet partileri, özellikle “Alman vatandaşlığının değersizleştiği” iddiasıyla yeni yasaya tepki gösteriyor ve “başka ülkelerin siyasetlerinin” Almanya’ya taşınacağı eleştirilerini dile getiriyor.
Tasarının Federal Meclis’teki Aralık ayındaki ilk oturumunda konuşan CDU/CSU Milletvekili Alexander Throm, “Birkaç yıl içinde Erdoğan’ın AKP’sinin bir Alman şubesinin burada, Alman Federal Meclisi’nde oturmasına kimse şaşırmamalı. Sizin koltuklarınıza” demişti. Bu eleştirilere rağmen SPD’li milletvekilleri, yeni yasanın uzun zamandır beklenen bir adım olduğunu ve Almanya’nın göç toplumu için gecikmiş bir adım olduğunu ifade ediyorlar.
Alman Federal Meclisi’nin iltica başvurusu reddedilenlerin sınır dışı işlemlerini hızlandıran “Geri Dönüşü İyileştirme Yasası” ile de göç politikalarında önemli değişiklikler yapıldı. Polisin arama yetkileri genişletilirken, sınır dışı öncesi gözaltı süresi 10 günden 28 güne çıkarıldı. Yasa ile aynı zamanda insan kaçakçılarının sınır dışı edilmesi kolaylaştırıldı.
Şartlar | Açıklama |
---|---|
Yasal İkamet Süresi | Yeni yasaya göre istenen asgari yasal ikamet süresi 5 yıldır. |
Vatandaşlık Başvurusu Süresi | 5 yıldan daha kısa bir sürede vatandaşlık başvurusu yapmak mümkündür. |
Başarılı Entegrasyon | Başarılı bir entegrasyon sağlayanlar, 3 yıllık yasal ikamet süresi sonrasında Alman vatandaşlığı alabilirler. |
Özel Çabaların Değerlendirilmesi | Eğitim veya mesleki başarılar, gönüllülük faaliyetleri, ileri düzeyde dil becerisi gibi özel çabalar değerlendirilir. |
Gelir Durumu | Vatandaşlığa geçiş için kişinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimini sosyal yardım almadan sağlaması gerekir. |
Yabancı Anne-Babanın Almanya’da Doğan Çocukları | Yabancı anne-babanın Almanya’da doğan çocukları, ebeveynlerden birinin en az beş yıl Almanya’da yasal olarak ikamet etmiş olmalıdır. |
Bağlılık Şartı | Alman vatandaşlığına geçiş için “insan onurunun güvencesine” ve “özgürlükçü demokratik düzene” bağlılık şartı vardır. |
Yasal Engel Olmayan Kişiler | Antisemitizm, ırkçılık, cinsiyet veya cinsel yönelime yönelik veya diğer insanlık dışı motivasyona dayalı eylemler, vatandaşlığa engel teşkil eder. |
Dil Bilgisi | Günlük hayatlarını idame ettirebilecek düzeyde sözlü Almanca dil bilgisi gereklidir. |
Almanya’da yaşayan Türkler, yeni vatandaşlık yasası ile birlikte daha kolay bir entegrasyon süreci ve çifte vatandaşlık imkanına kavuşmanın sevincini yaşıyor. Ancak bu adımlar, muhalefet partileri tarafından sert eleştirilere maruz kalmaya devam ediyor. Alman siyaset sahnesinde göçmenlerin söz hakkının artması ve ülkeye nitelikli iş gücü çekme çabaları, önümüzdeki dönemde daha fazla tartışma ve gelişmelere gebe görünüyor.