Uluslararası bir bilim ekibi, neden bazı Avrupa bölgelerinde hastalıkların daha yaygın olduğunu ve kuzey Avrupalıların neden güneydekilerden daha uzun olduğunu ortaya çıkardığını iddia ediyor. Bilim insanları, bu sırları antik diş ve kemiklerin DNA’sında bulduklarını söylüyor.
Araştırmacılara göre, atalarımızı hayvan hastalıklarından koruyan genler, şimdi multipl skleroz (MS) riskini artırıyor. MS, vücudun kendi bağışıklık hücrelerinin beyin ve omurilikte saldırması sonucu kas sertliği, yürüme ve konuşma sorunları gibi belirtilere yol açan bir hastalıktır.
Çalışmada, MS riskini artıran genlerin, yaklaşık 5,000 yıl önce Batı Rusya, Ukrayna ve Kazakistan’dan gelen büyük bir sürü göçü olan Yamnaya halkı tarafından Kuzeybatı Avrupa’ya taşındığı ortaya çıktı. Bu bulgu, MS’nin evrimini anlama konusunda “çığır açan bir adım” olarak nitelendiriliyor ve MS’nin nedenleri ve tedavisi konusundaki görüşleri değiştirebileceği düşünülüyor.

Modern yaşam tarzı, diyet ve daha iyi hijyen ile birlikte, bu gen varyantlarının işlevi günümüzde farklı bir role bürünmüş durumda. Araştırmacılar, antik insan kalıntılarından elde ettikleri genetik bilgileri, günümüzde Birleşik Krallık’ta yaşayan yüz binlerce insanın genleriyle karşılaştırdılar ve gelecekteki araştırmalara yardımcı olması amacıyla bir DNA bankası oluşturuldu.
MS hastalığına yakalanma riskini artıran genetik faktörlerin, antik zamanlarda hayvancılıkla uğraşan insanları hastalıklara karşı koruduğu, ancak modern yaşamda bu özelliklerin farklı bir rol oynadığı belirlendi. Bugünün bağışıklık sistemleri, aşırı reaktif hale geldiği için MS gibi otoimmün hastalıklara daha duyarlı olabilir.
MS’nin tedavisinde kullanılan ilaçlar, vücudun bağışıklık sistemini hedef alırken, bu durumun dezavantajı, enfeksiyonlarla mücadelede zorluk yaşayan hastaların ortaya çıkma riskidir. Profesör Lars Fugger, “Bağışıklık sistemini baskılamak yerine denge noktasını bulmamız gerekiyor” dedi.
Araştırma ekibi, şimdi antik DNA’da diğer hastalık ve durumları araştırmayı ve bunları zaman içinde takip etmeyi planlıyor. Bu çalışma, otizmin, ADHD’nin, bipolar bozukluğun ve depresyonun kökenleri hakkında daha fazla bilgi verebilir. Başka bir Nature makalesi, Yamnaya çobanlarının kuzeybatı Avrupalıları güneydekilere nazaran daha uzun yapabileceğini gösteren daha fazla ipucu ortaya koydu.
Ayrıca, kuzey Avrupalıların MS için daha fazla genetik risk taşıdığı ortaya çıkarken, güney Avrupalıların bipolar bozukluk geliştirmeye daha yatkın olduğu, doğu Avrupalıların ise Alzheimer ve tip 2 diyabet riski taşıdığı bulundu. Araştırma, Avrasya’da bulunan binlerce antik iskeletin DNA’sını, günümüz Avrupalılarından elde edilen genetik örneklerle karşılaştırdı.