TMB, İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nu Ocak 2024’te Yayımladı

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), ekonominin lokomotif sektörü olan inşaatın Ocak 2024 Analizi Raporu’nu kamuoyuyla paylaştı. Rapor, sektörün genelinde 200’den fazla alt sektöre talep ve istihdam gücü sağlayarak ekonominin büyümesine önemli katkılarda bulunan inşaat sektörünün, 2023 yılının son çeyrek dönemine dair detaylı bir değerlendirmesini içermektedir.

Sektördeki Ara Eleman Sorunu Derinleşiyor

Raporda öne çıkan önemli bir konu, inşaat sektörünün karşılaştığı ara eleman sorunudur. “Sektörün ara eleman sorunu iyice derinleşmiştir.” ifadeleriyle vurgulanan bu durum, özellikle demirci, kalıpçı, iş makinesi operatörü gibi “mavi yaka” pozisyonlarda orta kademe eleman bulma zorluğunu gözler önüne sermektedir. Yüksek ücretlerin bu sorunu çözmeye yetmediği belirtilmiş ve gençlerin tamamının üniversiteye yönlendirilmesinin yerine meslek ve sanat okullarına yönlendirilmesi çağrısında bulunulmuştur.

İnşaat Sektörü, Ekonomide Lokomotif Rolünü Sürdürüyor

Raporda vurgulanan bir diğer önemli nokta, inşaat sektörünün ekonomideki lokomotif rolüdür. 2023 yılında sektör, yüksek girdi maliyetleri ve emtia sorunlarına rağmen %4,5, %6,6 ve %8,1 oranlarında büyüme kaydetmiştir. Deprem felaketi sonrasında bölgesel yeniden inşa çabalarının da etkisiyle sektör, ekonomiyi sırtlayarak büyümesini sürdürmüştür.

Ancak raporda, özellikle yerel seçimler öncesinde hız kazanan kentsel dönüşüm ve altyapı projelerine dikkat çekilirken, kamuda tasarruf tedbirleri nedeniyle yeni projelere alınmayacağı uyarısında bulunulmuştur. Bu durumun, 2024 yılında sektörü etkileyecek en önemli sorunlardan biri olacağı belirtilmiştir.

Yurt Dışında Yeni Rekor: Yarım Trilyon Dolar Eşiği Aşıldı

Raporda dikkat çeken bir diğer başlık, Türk müteahhitlik firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerde elde ettiği başarıdır. Salgın sonrası toparlanma sürecindeki ekonomilerde yaşanan sıkıntılara rağmen, 2023 yılında 389 projeyle 27 milyar 392 milyon dolarlık yeni iş hacmine ulaşılmıştır. Türk müteahhitlik firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin toplam değeri, 501 milyar 878 milyon ABD Doları ile rekor seviyeye ulaşmıştır.

Raporda ayrıca, 2024 yılında hedeflenen Körfez ülkeleri ve Irak’a yönelik çalışmalara vurgu yapılmıştır. Suudi Arabistan’la gelişen ilişkilerin, Türk inşaat sektörü için 10 milyar ABD Dolarlık yeni iş potansiyeli taşıdığı ifade edilmiştir. Ayrıca, Basra Körfezi’nden Türkiye’ye ulaşacak olan Kalkınma Yolu projesinin inşaat sektörü için büyük bir öneme sahip olduğu belirtilmiştir.

Eğitim Politikalarında Köklü Değişiklikler İhtiyaç Duyuluyor

Raporda öne çıkan bir diğer kritik konu ise sektördeki işçilik endeksindeki artıştır. Girdi maliyetlerindeki yüksek artışlar nedeniyle ortaya çıkan ara eleman sorununa çözüm bulunabilmesi için eğitim politikalarında köklü değişiklikler yapılması gerektiği vurgulanmıştır. Üniversiteye yönlendirilen gençlerin, meslek ve sanat okullarına yönlendirilerek sektöre nitelikli eleman kazandırılması, bu sorunun çözümünde önemli bir adım olarak görülmektedir.

İnşaat Sektörü 2023’ü Değerlendiriyor: İlave Fiyat Farkı Düzenlemesi ve İstihdamdaki Pay

Raporda ele alınan diğer önemli konular arasında, kamu yapım işlerinde ilave fiyat farkı düzenlemesi ve süre uzatımına yönelik kanun değişikliği yer almaktadır. Ancak, yürürlüğe giren düzenlemenin sektörün beklentilerini karşılamadığı belirtilmiş, yüklenicilerin projelerini yüksek borçlulukla tamamlamak zorunda kaldığına dikkat çekilmiştir.

İstihdam konusunda ise, TÜİK verilerine göre inşaat sektöründeki istihdamın %6,4’lük bir paya sahip olduğu ancak istihdamdaki düşüşün devam ettiği ifade edilmiştir. Bu düşüşün, özellikle konut satışlarında yaşanan azalmadan kaynaklandığı ve ipotekli konut satışlarının da gerilediği belirtilmiştir.

Yurt Dışında Üstlenilen Projeler ve Savaşa Rağmen Rusya Federasyonu’nun Liderliği

Raporda son olarak, Türk müteahhitlik firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin detayları ele alınmıştır. Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2023 yılında Türk müteahhitlik firmaları 389 projede 27 milyar 392 milyon dolarlık iş hacmine ulaşmıştır. Bu projeler arasında Rusya Federasyonu, 4 milyar 613 milyon dolarlık 36 projeyi üstlenerek savaşın etkilerine rağmen liderliğini sürdürmüştür.

Türkiye Müteahhitler Birliği’nin raporu, inşaat sektörünün 2023 yılında karşılaştığı zorlukları ve elde ettiği başarıları ayrıntılı bir şekilde değerlendirmekte ve sektörün 2024 yılındaki rotasını belirlemek adına önemli ipuçları sunmaktadır.