TED Üniversitesi (TEDÜ) tarafından XSIGHTS Araştırma ve Danışmanlık ile küresel kadın topluluğu TurkishWIN iş birliğiyle gerçekleştirilen 2025 Kadın ve İstihdam Araştırması’nın sonuçları kamuoyuna açıklandı. Araştırmanın sonuçlarına göre, toplumda kadınların çalışma hayatına katılımını etkileyen geleneksel inanışların halen güçlü şekilde varlığını koruduğu görülürken, esnek çalışma saatlerine yönelik talebin ise hem kadınlar hem de erkekler arasında ortak bir beklenti olduğu kaydedildi.
Geleneksel İnançlar Kadın İstihdamını Sınırlandırıyor
15 Şubat ile 12 Mart tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına ilişkin konuşan XSIGHTS Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Serap Koydemir, “Bir çocuğa en iyi annesi bakar” görüşüne toplumda desteğin yükseldiğini ifade etti. Koydemir’in aktardığı verilere göre, bu ifadeyi destekleyenlerin oranı 2022’de %67,1 iken, 2025’te %83,4’e yükseldi. Benzer şekilde, annesi çalışan çocukların anne sevgisinden mahrum kalacağı yönündeki görüş, kadınların %40,4’ü ve erkeklerin %60,3’ü tarafından paylaşıldı. Bakıcıyla büyüyen çocukların mutsuz olacağı düşüncesinin ise erkekler arasında kadınlara kıyasla daha yaygın olduğu ortaya çıktı.
Araştırmada ayrıca, “Babanın çocuk bakımında önemli bir rolü olmasa da olur” düşüncesine katılımın %1,6’dan %65,4’e çıkarak babaların aile içindeki rolünün önem kazandığı ve bu konuda toplumsal uzlaşının güçlendiği tespit edildi.
Kadın ve Erkek Rolleri Hakkında Çelişkili Yaklaşımlar
Cinsiyetlere atfedilen toplumsal roller konusunda ise karmaşık bir tablo ortaya çıktı. “Üniversite eğitimi kız çocuktan çok erkek çocuk için önemlidir” şeklindeki görüşe katılım sadece %8 düzeyinde kalırken, “Kadının eşinden fazla para kazanmasının evlilikte sorun yaratacağı” fikri hâlen güçlü bir şekilde varlığını sürdürdü.
Kadınların siyasi lider olarak erkeklerden daha yetersiz olacağına dair görüş, kadınlarda %27,3 oranında kabul görürken erkeklerde bu oran %53,8 oldu. Ayrıca, erkeklerin %42,3’ü kadınların erkeklerden daha başarılı girişimci veya iş insanı olacağına inanırken, kadınlarda bu düşünce yalnızca %19,1 oranında destek buldu.
İş Hayatında Esnek Çalışma Talebi Öne Çıkıyor
İstihdam politikaları konusunda araştırmanın öne çıkan bulgularından biri, esnek çalışma saatlerine yönelik ortak talepti. Kadınların %36’sı, erkeklerin ise %27’si, işverenlerinden esnek çalışma imkânı beklediklerini dile getirdi. Kadınlar ayrıca, esnek çalışma saatleri yanında daha fazla izin günü ve çocuk bakım desteği gibi uygulamaları yüksek maaştan daha öncelikli gördüklerini ifade etti. Erkekler ise esnek çalışma yanında yüksek maaş ve ekstra izin taleplerini ön plana çıkardı.
Araştırmanın sonuçları, toplumun kadın istihdamına yönelik algısında yavaş da olsa olumlu yönde değişimler yaşandığını ancak geleneksel inanışların kadınların iş gücüne katılımını kısıtlamaya devam ettiğini ortaya koydu. Araştırmanın detaylı sonuçları, TED Üniversitesi’nin çevrim içi platformlarından erişime açıldı.
