Donald Trump, Çin, Kanada ve Meksika’dan gelen ürünlere yönelik geniş kapsamlı gümrük tarifeleriyle yeniden gündemde. Özellikle Shein, Temu ve AliExpress gibi Çin merkezli e-ticaret platformlarının kullandığı ve 100 yıldır yürürlükte olan de minimis istisnasını kapatma planı, çevrim içi alışverişi kökten etkileyebilir.
De minimis istisnası, değeri 800 doların altında olan paketlerin ABD’ye gümrük vergisinden muaf şekilde giriş yapmasını sağlıyor. Bu sayede tüketiciler, günlük 800 dolara kadar ürün satın alıp vergi ödemekten kurtuluyor. Shein, Temu ve benzeri platformlar, bu boşluğu kullanarak doğrudan Çin’deki üreticilerden düşük maliyetle ürün gönderimi yapabiliyor. Böylece ABD’de büyük depolara ihtiyaç duymadan düşük fiyatlarla tüketicilere ulaşıyorlar.
Ancak Trump’ın yürürlüğe koymayı planladığı düzenleme, bu sistemin sonunu getirebilir. Yürütme emriyle devreye alınması beklenen karar kapsamında, Çin’den gelen düşük değerli paketler de hem mevcut tarifelere hem de ek %10’luk vergiye tabi tutulacak. Bu durum, halihazırda düşük maliyetle çalışan şirketlerin iş modelini tehdit ediyor. Örneğin, Çin’den sipariş edilen bir tişört, Trump yönetiminin koyduğu ek vergilere ve önceki dönemde uygulamaya konulan Çin’e özgü tarifelere tabi olacak.
De minimis istisnası nedir?
De minimis istisnası ilk olarak neredeyse bir yüzyıl önce hayata geçirilmişti. Ancak günümüzdeki etkisi, geçmişte olduğundan çok daha büyük. ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu’na göre, vergiye tabi olmayan paketlerin sayısı, 2015’te yılda 139 milyon iken 2024’te bu sayı 1,36 milyarı aştı. 2016’da ise lobicilik faaliyetlerinin etkisiyle bu sınır 200 dolardan 800 dolara yükseltildi. Bu esnada Shein ve Temu gibi platformların popülerleşmesi, birkaç haftalık bekleme süresine karşılık düşük fiyat avantajını tüketicilere sunarak bu modeli iyice yaygınlaştırdı.
Biden yönetimi de daha önce de minimis boşluğunu kapatma fikrini gündeme getirmişti. Ancak Trump’ın düzenlemesi bu adımı daha ileriye taşıyor. Böylece Çin’den gelen düşük değerli paketlere yönelik hem mevcut gümrük tarifeleri hem de ek %10 vergi uygulanacak. Bu durum yalnızca büyük e-ticaret devlerini değil, aynı zamanda yurtdışından parça veya malzeme tedarik eden küçük işletmeleri ve doğrudan yurt dışından siparişle ürün satan dropshipping faaliyetlerini de zor durumda bırakabilir.
Amazon Haul ile Aliexpress, Shein ve Temu ile Rekabet
Amazon, düşük maliyetli ürünlere artan talebi fark ederek geçen yıl Amazon Haul isimli platformunu hayata geçirmişti. Shein ve Temu’daki birçok ürün burada da bulunurken, Amazon Haul, aynı de minimis istisnasından faydalanarak daha düşük maliyetle ürün sunmayı başardı. Ancak bu muafiyetin ortadan kalkması, ABD genelindeki tüketiciler için giyimden ev dekorasyonuna kadar birçok ürünün daha pahalı hale gelmesine yol açabilir.
Trump, bu hamlesini gerekçelendirirken “sentetik opioid tedarik zinciri” gibi güvenlik konularını öne sürdü ve düşük değerli paketlerin daha az denetimden geçtiğini belirtti. Ancak bazı uzmanlar, küçük paketlerin uyuşturucu trafiğinde büyük sevkiyatlara göre daha az etkili olabileceğine dikkat çekiyor. Reuters’ın geçen yıl yaptığı bir araştırma, bu paketlerin olası risklerini ortaya koysa da tehdit seviyesinin belirsizliğini koruduğunu vurguladı.
Shein ve Temu gibi platformların sunduğu düşük fiyatlar, büyük ölçüde bu teknik avantaja dayanıyordu. Ancak siyasi iradenin bu boşluğu kapatma konusunda ortak bir zeminde buluşması, ucuz çevrim içi alışveriş döneminin sona ermesine yol açabilir.