sahibinden.com’un ilan verilerinden hazırlanan analiz, mart ayında talepte yükselişe işaret ederken reel fiyatlardaki düşüş eğiliminin devam ettiğini ortaya koydu.
Mart ayında ikinci el otomobile yönelik ilgi arttı ancak fiyatlar enflasyondan arındırıldığında düşüşünü sürdürüyor.
sahibinden.com ve Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) iş birliğiyle hazırlanan “Otomobil Piyasası Görünümü” raporunun mart ayı verileri yayımlandı. Rapora göre, ikinci el otomobil pazarında talep artışı dikkat çekerken, reel fiyatlardaki gerileme eğilimi bu ay da devam etti. İlanlar üzerinden hazırlanan analizde, piyasadaki hareketliliği yansıtan temel göstergeler detaylı biçimde ortaya kondu.
Talepte artış var, ancak fiyatlar reel olarak düşüyor
Raporun öne çıkan bulgularına göre, mart ayında ikinci el otomobile olan talep hem geçen yılın aynı ayına göre hem de bir önceki aya kıyasla yükseldi. Buna göre, otomobil talep endeksi, geçen yılın mart ayına göre yüzde 5,3 oranında, şubat ayına göre ise yüzde 11,8 oranında artış gösterdi. Aynı dönemde, satılık ilan sayısı yüzde 5,5 artarak 949 bin 629’dan 1 milyon 2 bin 329’a ulaştı. Satılan otomobil sayısı da yüzde 13,1 yükselerek 188 bin 599’dan 213 bin 363’e çıktı.
Bu hareketlilik, piyasadaki canlılığı gösteren önemli bir oran olan “satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı”nda da artışa neden oldu. Bu oran, bir önceki aya göre 1,4 puanlık yükselişle yüzde 21,3 seviyesine ulaştı. Aynı şekilde, piyasadaki güncellenme süresine işaret eden “kapatılan ilan yaşı” da martta bir önceki aya göre 0,4 gün artarak 21,3 gün olarak ölçüldü.
Reel fiyat endeksi gerilemeyi sürdürüyor
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta ise reel satış fiyatlarındaki düşüş eğilimi oldu. Enflasyondan arındırılmış verilere göre, ortalama otomobil satış fiyatı 21 aydır düşüşte. Mart ayı reel fiyat endeksi, şubat ayına göre yüzde 2,1’lik bir azalmayla 147,2 seviyesinde belirlendi.
Yıllık bazda fiyatlardaki değişim ise uzun süredir negatif seyrediyor. 2023 Mayıs ayında yüzde 48’e kadar çıkan bu oran, izleyen aylarda giderek azaldı ve 2024 Haziran ayında yüzde eksi 41,4 olarak kaydedildi. Mart ayı itibarıyla bu düşüş oranı yavaşlamış olsa da hâlen eksi 19,9 seviyesinde bulunuyor.
📊 Otomobil Talep Endeksi
| Karşılaştırma | Artış Oranı (%) |
|---|---|
| Geçen yılın aynı ayına göre | 5,3 |
| Bir önceki aya göre | 11,8 |
📈 Satılık Otomobil İlan Sayısı
| Dönem | İlan Sayısı | Değişim (%) |
|---|---|---|
| Şubat 2024 | 949.629 | – |
| Mart 2024 | 1.002.329 | +5,5 |
🚗 Satılan Otomobil Sayısı
| Dönem | Satış Sayısı | Değişim (%) |
|---|---|---|
| Şubat 2024 | 188.599 | – |
| Mart 2024 | 213.363 | +13,1 |
📉 Satılan/Otomobil İlan Sayısı Oranı
| Dönem | Oran (%) | Değişim (Puan) |
|---|---|---|
| Şubat 2024 | 19,9 | – |
| Mart 2024 | 21,3 | +1,4 |
⏱️ Kapatılan İlan Yaşı (Gün)
| Dönem | Ortalama Gün | Değişim (Gün) |
|---|---|---|
| Şubat 2024 | 20,9 | – |
| Mart 2024 | 21,3 | +0,4 |
💵 Reel Fiyat Endeksi
| Dönem | Endeks Değeri | Aylık Değişim (%) |
|---|---|---|
| Şubat 2024 | 150,4 | – |
| Mart 2024 | 147,2 | -2,1 |
📉 Reel Fiyatların Yıllık Değişimi
| Dönem | Yıllık Değişim (%) |
|---|---|
| Mayıs 2023 | +48 |
| Haziran 2024 | -41,4 |
| Mart 2024 | -19,9 |
💰 Ortalama Otomobil Fiyatı (Nominal)
| Dönem | Fiyat (TL) | Aylık Değişim (%) | Yıllık Değişim (%) |
|---|---|---|---|
| Şubat 2024 | 947.152 | – | – |
| Mart 2024 | 950.515 | +0,35 | +10,6 |
Nominal fiyatlarda sınırlı artış sürüyor
Nominal (enflasyondan arındırılmamış) otomobil fiyatları ise yükselmeye devam ediyor. Şubat ayında 947 bin 152 TL olan ortalama otomobil fiyatı, mart ayında 950 bin 515 TL’ye çıktı. Bu artış, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10,6’lık bir yükselişi işaret ediyor. Ancak reel fiyatlarla karşılaştırıldığında, bu artışın alım gücü açısından daha sınırlı bir anlam taşıdığı görülüyor.
Mart verileri genel görünüm açısından ne söylüyor?
BETAM tarafından hazırlanan ve sahibinden.com veri tabanından yararlanarak oluşturulan bu analiz, ikinci el otomobil piyasasının mevcut yönelimlerini izlemek açısından önemli bir kaynak olarak görülüyor. Mart ayında görülen talep artışı, kasım ayından itibaren düşüşte olan ilgide bir toparlanmayı işaret ederken, reel fiyatlardaki düşüşün sürmesi, piyasada alıcılar açısından göreceli bir avantaj doğurmaya devam ettiğini ortaya koyuyor.
Rapordaki tüm göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, ikinci el otomobil pazarında mart ayının, talep ve işlem hacmi açısından hareketli geçtiği; fiyatlar konusunda ise farklılaşan eğilimlerin sürdüğü bir dönem olduğu anlaşılıyor.
