Reklam Kurulu, Google’daki tesis yorumları ve derecelendirme sistemine yönelik önemli bir karar aldı. Bu karara göre, herhangi bir mal veya hizmet sunan işletmeler hakkında Google Haritalar ve Google’ın yorum bölümlerinde değerlendirme yapılamayacak. Ticaret Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren kurul, kullanıcıların hizmet almadan yorum yapabilmesi nedeniyle sistemin tüketici yanıltıcı bir hale dönüştüğünü belirterek, Google’a hem yorumları durdurma hem de idari para cezası uyguladı.
Kararın temel gerekçesi olarak, Google’ın yorum yapan kullanıcıların gerçekten hizmet alıp almadığını doğrulamaması gösterildi. Özellikle tesislerde konaklamayan veya hizmet almayan kişilerin değerlendirme yapabiliyor olması, yorum sisteminin güvenilirliğini sorgulatıyor. Reklam Kurulu, ticari uygulamalar çerçevesinde herhangi bir platformda yapılan değerlendirmelerin ancak mal veya hizmet satın alan kişiler tarafından yapılmasını zorunlu hale getirdi. Bu kapsamda, doğrulama mekanizması olmayan sistemlerin haksız rekabete yol açtığı ve tüketicileri yanıltabileceği ifade edildi.
Google Haritalar’daki Değerlendirme Sistemi Durdurulabilir
Kurulun aldığı karara göre, Google yalnızca mal veya hizmet sunmayan konumlar hakkında yapılan yorumları sürdürebilecek. Buna turistik noktalar, parklar ve genel kullanım alanları gibi lokasyonlar dahil ediliyor. Ancak oteller, restoranlar, klinikler ve benzeri işletmeler hakkında kullanıcı yorumları ve puanlamalar devre dışı bırakılacak. Google’ın Türkiye’deki yorum ve derecelendirme özelliğini tamamen kapatma ihtimali bulunuyor. Şirketin, Reklam Kurulu kararını ne zaman yürürlüğe alacağı henüz netlik kazanmadı.
Öte yandan, 14 Şubat 2025 tarihinde gerçekleştirilen kurul toplantısında 205 dosya görüşüldü ve bunlardan 183’üne toplam 30,2 milyon TL idari para cezası uygulanmasına karar verildi. Ayrıca, 37 dosyada tüketicilerin mağduriyetini önlemek amacıyla erişim engeli getirildi.
Reklam Kurulu tarafından yapılan açıklamada, özellikle internet sitelerinde yer alan yorum ve derecelendirme sistemlerinin manipülasyona açık olduğu ve bu nedenle güvenilirliğini yitirdiği vurgulandı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“İnternet sitelerinde var olan yorum ve derecelendirme uygulamalarının manipüle edilmesi ile yorum alanlarında sahte ve aldatıcı veya doğruluğu kanıtlanamayacak yorumlara yer verilmesinin önüne geçilmesi amacıyla, yayınlanan yorumların ve derecelendirme uygulamalarının o mal veya hizmeti satın alan tüketiciler tarafından yapılması yönünde ticari uygulamada bulunanlara doğrulama yükümlülüğü getirilmiştir.”
Bu kapsamda, Google’ın “tesis yorumları” adı altında sunduğu yorum ve puanlamaların, ilgili hizmeti satın alan kişiler tarafından yapıldığını doğrulama yükümlülüğünü yerine getirmediği belirtiliyor. Reklam Kurulu, kullanıcı deneyimlerini paylaşmaya yönelik blog ve diğer platformlardan bağımsız olarak, doğrudan ticari işletmelerin web sitelerinde veya haritalarda yer alan yorumların doğrulanmamasını haksız ticari uygulama olarak değerlendirdi.
Firmalar İçin Alternatif Yöntemler
Google’ın tesis değerlendirmelerini yasaklamasının ardından, işletmeler müşteri yorumlarını alabilmek için alternatif yöntemler geliştirmek zorunda kalacak. Firmaların bu süreçte tercih edebileceği bazı yöntemler şunlar olabilir:
- Kendi Web Sitelerini Kullanmak: İşletmeler, kendi web siteleri üzerinden müşteri yorumlarını toplayarak daha güvenilir bir sistem oluşturabilir. Ancak burada da doğrulama mekanizmalarının etkili şekilde uygulanması gerekecek.
- Sosyal Medya Platformlarını Etkin Kullanmak: İşletmeler, müşteri geri bildirimlerini sosyal medya kanalları aracılığıyla doğrudan takip edebilir ve etkileşime geçebilir.
- Alternatif Yorum Platformları: Google dışındaki Trustpilot, Yelp, TripAdvisor gibi platformlar, işletmelerin müşteri yorumlarını toplamaya devam edebileceği alanlar olarak öne çıkıyor. Ancak bu platformların da doğrulama süreçlerine önem vermesi gerekiyor.
- Doğrulama Sistemi İçeren Yorum Panelleri: İşletmeler, hizmet alan müşterilere SMS veya e-posta doğrulaması ile yorum yapma imkanı sunan sistemleri kendi web sitelerine entegre edebilir.
Google’ın bu yasak sonrası nasıl bir yol izleyeceği belirsizliğini korurken, işletmelerin müşteri geri bildirimlerini almaya devam edebilmesi için farklı yöntemler geliştirmesi kaçınılmaz görünüyor.
