İstanbul Atlas Üniversitesi‘nde gerçekleştirilen bir etkinlikte konuşan İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hacer Nermin Çelen, çocukların televizyon izleme alışkanlıkları ve bu alışkanlıkların psikolojik gelişimleri üzerindeki etkileri hakkında değerlendirmelerde bulundu. 22-28 Nisan TV İzlememe Haftası vesilesiyle yapılan açıklamalarda, yaşına uygun televizyon izlemenin çocuklarda öykü şeması gelişimine katkıda bulunduğu vurgulandı.
Prof. Dr. Hacer Nermin Çelen, tarihsel süreçte televizyonun toplumsal hayata etkilerinin ve çocuklar üzerindeki potansiyel olumsuz sonuçlarının sıklıkla gündeme geldiğini belirtti. İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde kıta Avrupası’nda televizyonun yaygınlaşmaya başlamasıyla birlikte, çocukların televizyon karşısında uzun süreler geçirmesi ve buna bağlı olarak ‘coach potatoes’ yani koltuk patatesi tabirinin ortaya çıktığını söyledi.
Bununla birlikte, Prof. Dr. Çelen, 1970’lerden itibaren yapılan araştırmalarla, çocukların aslında seçici olduklarının ve bilişsel yapılarının yetişkinlerden farklı çalıştığının anlaşıldığını ifade etti. “Çocuklar animasyonları, cıngılları, reklamları ve kadın seslerini tercih ediyor. Erkek seslerini tercih etmiyorlar” şeklinde konuştu.
Televizyonun zararlarından kaçınmak adına, çocuklarla beraber televizyon izlemenin önemine değinen Prof. Dr. Çelen, çizgi filmlerde de şiddet unsurlarının bulunduğunu, bu nedenle çocukların yanında olmanın ve onlara yaşananları açıklamanın gerekliliğini anlattı. “Tom ve Jerry çok masum bir çizgi film gibi görünse de, orada da şiddet var” diyerek, algısal bakış açısını değiştirmek için ebeveynlere yönelik önerilerde bulundu.
Evde televizyonun kontrolsüz bir şekilde açık kalmaması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Hacer Nermin Çelen, çocuğa her şeyi izlememesi gerektiğini açıklamanın ve nedenlerini belirtmenin yasaklamaktan daha etkili olduğunu vurguladı. Ayrıca, çocuğun zarar görmeyecek şekilde teknoloji kullanmayı öğrenmesinin ve bu süreçte ebeveynlerin örnek olmasının büyük önem taşıdığını belirtti.
Sonuç olarak, Prof. Dr. Çelen‘in açıklamaları, çocukların televizyon izleme alışkanlıklarının yönlendirilmesi ve kontrol edilmesinin, onların sosyal ve bilişsel gelişimleri için kritik öneme sahip olduğunu ortaya koyuyor. Ebeveynlerin ve bakım verenlerin bu süreçte bilinçli ve aktif bir rol oynamaları gerektiğinin altı çiziliyor.
