Yapay zeka alanında ölçeklenebilirlik, uzun süredir geliştiricilerin karşılaştığı en büyük zorluklardan biri olarak öne çıkıyor. OpenAI, Anthropic ve DeepSeek gibi merkezi sağlayıcılar belirli kullanım kotaları koyarken, büyük ölçekli uygulamalar için yeterli altyapıyı sağlamakta yetersiz kalabiliyor. Alternatif olarak, kendi AI modellerini çalıştırmak isteyen geliştiriciler, pahalı donanım yatırımları ve karmaşık sistem kurulumlarıyla karşı karşıya kalıyor.
Fortytwo, bu soruna farklı bir yaklaşım getirerek merkezi sistemlere bağımlılığı ortadan kaldırmayı hedefliyor. Şirket, yerel olarak çalışan AI modellerini bir araya getirerek merkezi yapıları aşan, peer-to-peer (eşler arası) bir ağ oluşturuyor. Bu yenilikçi sistem, merkezi altyapıya ihtiyaç duymadan AI modellerinin birlikte çalışmasını sağlıyor. Şirket, bu vizyonunu daha da ileri taşımak amacıyla 2.3 milyon dolar yatırım aldığını duyurdu. Big Brain Holdings liderliğinde gerçekleşen yatırım turuna CMT Digital, Escape Velocity Ventures (EV3), Chorus One, Mentat Group ve bireysel yatırımcılar katıldı. Finansmanın detaylarına ilişkin değerleme bilgisi ise paylaşılmadı.
Merkezi Olmayan AI: Fortytwo’nun İşleyişi
Fortytwo, 2024 yılında ABD’de Ivan Nikitin (CEO), Vladyslav Larin (CTO) ve Alex Firsov (Chief Growth Officer) tarafından kuruldu. Şirket, küçük dil modellerini sıradan cihazlar üzerinde çalıştırarak merkezi sistemlerin sınırlarını aşmayı amaçlıyor.
Daha önce Temporal adlı bir AI girişimini yöneten Nikitin ve Larin, yapay zeka alanında on yılı aşkın deneyime sahip. 2020-2023 yılları arasında Virtual Beings projesinde birlikte çalışarak oyun ve eğlence sektörüne yönelik yapay zeka karakter teknolojileri geliştirdiler. Firsov ise merkezi olmayan sosyal platformlar ve Web3 ekosistemi konularında uzmanlaşmış bir isim olarak ekibe katıldı.
Nikitin, yaptıkları çalışmalarda en büyük engelin ölçeklenebilirlik olduğunu belirterek, geleneksel AI sağlayıcılarının ya yüksek maliyetli ya da yetersiz altyapı sunduğunu ifade etti. Fortytwo’nun çözümü ise merkezi altyapıya bağlı kalmadan, yerel modellerin eşler arası iletişim kurarak ortak akıl geliştirmesi üzerine kurulu.
Bu sistem, Swarm Inference adı verilen yeni bir yöntemle çalışıyor. Yerel AI modelleri bağımsız olarak işlem yapıyor, ardından modeller arasında bir kontrol mekanizması devreye girerek doğruluk oranını artırıyor. Bu süreç, merkezi sistemlerin maliyetini ve enerji tüketimini azaltırken, aynı zamanda daha esnek ve erişilebilir bir AI çözümü sunuyor.
Yeni Finansman Ne Getirecek?
Fortytwo, aldığı yatırımı geliştirici ağına yeni katılımlar sağlamak, dağıtık çok adımlı düşünme süreçlerini geliştirmek ve Inference API’yi piyasaya sürmek için kullanacak. Nikitin, geliştirdikleri sistemin bugünkü en gelişmiş AI modelleriyle yarışacak düzeye ulaşmasını hedeflediklerini vurguladı. Ayrıca, tüketici platformlarında daha iyi kullanıcı deneyimi ve verimli işlem yapabilme kapasitesi sağlamak için çalışmalarına devam ettiklerini belirtti.
Şirketin merkezi olmayan AI yaklaşımı, özellikle kurumsal AI altyapılarının sınırlamalarına bir alternatif sunma potansiyeline sahip. Geleneksel AI sistemlerinde, modellerin merkezi bir sunucu üzerinden çalıştırılması nedeniyle yüksek işlem maliyetleri ve bant genişliği sorunları ortaya çıkabiliyor. Fortytwo, bu sorunu aşarak kullanıcıların yerel cihazlarında çalışan AI modelleri ile küresel bir ağ oluşturmalarını sağlıyor.
Gelecekte AI’nin Yönü Değişebilir mi?
Şirketin şu anda Monad testnet üzerinde çalışan bir devnet sürümü bulunuyor. Hitchhiking to AGI adlı erken benimseyen programıyla, merkezi olmayan AI’nin nasıl çalışabileceğini test etmeye başladı. Fortytwo’nun vizyonu, herkesin bu ağa hesaplama gücü sağlayarak AI sistemine katkıda bulunabileceği bir yapı oluşturmak.
Bu sistemin, AI modelleri için yeni bir dönem başlatabileceği düşünülüyor. Fortytwo, geleneksel merkezi AI sağlayıcılarına kıyasla daha uygun maliyetli, ölçeklenebilir ve dayanıklı bir yapı sunduğunu iddia ediyor.
Nikitin, merkezi yapılar yerine topluluk odaklı bir AI ekosistemi oluşturmayı hedeflediklerini belirterek, uzun vadede Fortytwo’yu “inference’ın Wikipedia’sı” gibi açık ve paylaşılabilir bir kaynak haline getirmek istediklerini ifade etti.
Bu yaklaşımla birlikte OpenAI, Anthropic ve DeepSeek gibi büyük oyunculara doğrudan rakip olmayı planlayan şirket, geleneksel AI altyapılarının dışına çıkılarak topluluk destekli bir sistemin mümkün olduğunu kanıtlamak istiyor.
