Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA), Smart Lander for Investigating Moon (SLIM) adlı insansız uzay aracının Ay’a yumuşak iniş gerçekleştirdiğini açıkladı. Bu başarıyla Japonya, Ay’a uzay aracıyla yumuşak iniş yapan beşinci ülke olarak tarih yazdı.
Uzay yarışının hız kazandığı bir dönemde Japonya, SLIM adlı uzay aracıyla Ay’a yumuşak iniş yaparak uluslararası alanda önemli bir rol üstlendi. JAXA’nın Eylül ayında yörüngeye gönderdiği SLIM, yerel saatle 00.20 sıralarında Ay’a başarılı bir şekilde iniş gerçekleştirdi. Ancak, JAXA tarafından düzenlenen bir basın toplantısında belirtildiği üzere, uzay aracının güneş panellerinin muhtemelen yanlış açıda olduğu için elektrik üretemediği, bu nedenle sadece kendi bataryasıyla çalıştığı bilgisi paylaşıldı. JAXA Başkanı Hitoshi Kuninaka, “SLIM şu anda sadece kendi bataryasıyla çalışıyor. Verilerinin dünyaya aktarılmasına öncelik veriyoruz” açıklamasını yaptı.
SLIM’in Ay’a gerçekleştirdiği bu başarılı iniş, Ay’ın keskin nişancısı olarak adlandırıldı. Uzay aracının belirlenen hedefe 100 metre yakınına başarıyla inmesi, Ay kutuplarındaki potansiyel oksijen, yakıt ve su kaynaklarının keşfi için güçlü bir adım olarak değerlendiriliyor. SLIM’in bu başarısıyla birlikte Japonya, Ay’a yumuşak iniş gerçekleştiren beşinci ülke olarak tarihi bir adım attı.
Eylül ayında yörüngeye gönderilen SLIM, JAXA’nın XRISM adlı astronomik gözlem uydusu ile birlikte H2A roketiyle yörüngeye taşındı. SLIM’in Ay’a yumuşak iniş yapmadan önce Dünya ile iletişimi yeniden kurduğu belirtilirken, güneş panellerinin sorunlu çalışması nedeniyle elektrik üretiminde zorluk yaşandığı ifade edildi.
Uzay aracının hedeflediği noktaya başarılı bir şekilde inmesinin yanı sıra, SLIM’in teknolojik yetenekleri de önemli. JAXA tarafından geliştirilen optik navigasyon sistemi, Ay’ın yüzeyini detaylı bir şekilde haritalandırmak için Kaguya (SELENE) lunar orbiter verileri kullanılarak oluşturulan haritalarla entegre edildi. Bu ön yüklü görüntüler, SLIM’in iniş sırasında topladığı verilerle eşleştirilerek, uzay aracının konumunu belirleyip hedefe güvenli bir şekilde yönlendirmesine olanak tanıdı. Bu süreç hızlı ve otonom bir şekilde gerçekleştirildi ve JAXA özel görüntü işleme algoritmaları geliştirdi.
SLIM’in Ay’a inişi sırasında kullanılan laser mesafe ölçer ve radar gibi çeşitli sensörler, iniş sırasında aracın yüksekliğini ve konumunu belirlemeye yardımcı oldu. Ayrıca, uzay aracının yüzeyde doğru bir şekilde iniş yapabilmesi için beş adet ezilebilir alüminyum 3D baskılı iniş bacakları kullanıldı. Bu bacaklar, inişin etkisini absorbe etti ve aracın doğru bir şekilde Ay krateri yamacına yerleşmesine yardımcı oldu.
120 milyon dolar harcandı
SLIM’in Ay yüzeyine başarılı inişi, Japonya’nın uzay keşifleri alanındaki başarılarını bir adım daha ileri taşıdı. Ancak, bu özel görevin maliyeti de dikkate değer. SLIM projesinin toplam maliyetinin tahmini 18 milyar yen (120 milyon dolar) olduğu bildirildi.
JAXA, SLIM projesinin yanı sıra XRISM görüntüleme uydusuyla Ay’a yönelik keşiflerde önemli bir adım atmıştı. XRISM, yıldızlar ve galaksilerden detaylı görüntüler elde etmeyi hedefliyor ve toplanacak verilerin 2025 yılına kadar insanları Ay’a geri döndürmeyi amaçlayan ABD liderliğindeki Artemis projesinde kullanılacağını duyurmuştu.
SLIM’in Ay’a yumuşak inişi, sadece Japonya için değil, küresel anlamda Ay keşiflerine yeni bir boyut kazandırdı. Ay’a yönelik bilimsel keşiflere odaklanan SLIM, JAXA’nın gelecekteki Mars Moon eXploration (MMX) misyonu gibi projelerine de ışık tutacak ve uzay keşifleri alanındaki ilerlemelere önemli bir katkı sağlayacak gibi görünüyor.
SLIM açılımı nedir?
SLIM, “Smart Lander for Investigating Moon” ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçe’ye çevrildiğinde “Ay’ı Araştırmak İçin Akıllı İniş Aracı” anlamına gelir. Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bu uzay aracı, Ay yüzeyine yumuşak bir iniş gerçekleştirmek ve belirli bilimsel görevleri yerine getirmek amacıyla tasarlanmıştır.
