James Dyson Vakfı tarafından her yıl düzenlenen James Dyson Ödülü, 2024 yılı için başvurularını almaya devam ediyor. Bugüne kadar 400’den fazla genç mucide 1 milyon sterlinden fazla destek sağlayan ödül, girişimci ruha sahip lisans öğrencilerini, yeni mühendislik ve tasarım mezunlarını gerçek problemlere çözüm bulmaya davet ediyor. Sürdürülebilirlik odaklı bu yarışma, yeni adaylarını bekliyor. Yarışma kapsamında Uluslararası Kazanan ve Uluslararası Sürdürülebilirlik Kazananı icatlarını geliştirebilmeleri için 30.000 sterlin kazanırken, ödülün yürütüldüğü 30 pazardaki her Ulusal Kazanana 5.000 sterlin ödül veriliyor.
Ödül, tüm mühendislik öğrencilerine, tasarım öğrencilerine ve yeni mezunlarına açık. Kanser teşhisinden doğal afetlere kadar küresel sorunları ele alan iddialı tasarımlar arayan yarışma, dünya çapında tanınırlık sağlıyor. Geçmişteki kazananlar arasında; çatışma bölgelerinden yaralıları kurtarmak için bir arazi tipi römork ambulans, klima ihtiyacını büyük ölçüde azaltan geri dönüştürülmüş camdan yapılmış bir boya ve bıçak yaralarından kaynaklanan kanamayı kontrol eden bir cihaz yer alıyor.
James Dyson Ödülü Başvuru Süreci ve Değerlendirme Kriterleri
Adaylar, James Dyson Ödülü web sitesi üzerinden online başvuru formu aracılığıyla katılabilirler. Başvurular Mart 2024’te açıldı ve katılımcıların icatlarının ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve geliştirme süreçlerini kısaca açıklamaları gerekiyor. En iyi icatlar gerçek bir sorunu çözer, net bir şekilde açıklanır, gelişim gösterir, fiziksel prototipleme kanıtı sağlar ve destekleyici görüntülere ve bir videoya sahiptir.
Başvurular, ulusal düzeyde bir jüri ekibi ve Dyson mühendisleri tarafından değerlendiriliyor. Her katılımcı ülke bir Ulusal Kazanan ve iki Ulusal İkinci seçerek ödüllendiriyor. Dyson mühendislerinden oluşan bir panel, kazananlar arasından 20 başvurudan oluşan uluslararası İlk 20 listesini seçiyor. En iyi 20 proje, Sir James Dyson tarafından incelenerek uluslararası kazananlar belirleniyor.
Ödül ve Kazanımlar
Ulusal kazananlar icatlarının gelişiminde bir sonraki aşamaya geçmek için 5.000 sterlin, uluslararası kazananlar ise 30.000 sterline kadar para ödülü almaya hak kazanıyor. Teşvik ödülünün yanı sıra medyada görünürlük elde ediliyor. James Dyson Ödülü kazananları açıklandığında, ürün geliştirmeyi ve sosyal çevre edinmeyi desteklemek için kapılar açılıyor. Görünürlük arttığında kazananlar medyadan, kamudan ve endüstri profesyonellerinden daha çok ilgi görüyor.
Geçmiş kazananlar, fikirlerinin hayata geçirilmesinde en değerli katkılardan biri olarak ödülün getirdiği farkındalığın altını çiziyor. Aynı zamanda ödül, icatlarını ticarileştirenler için bir sosyal çevre ağı da sunuyor. Ödül’ü kazananların bağlantı kurmaları, deneyimlerini paylaşmaları ve kazananlar arası mentorluk yapmaları için etkinlikler ve fırsatlar yaratılıyor. Yarışmanın bu seneki başvuruları 6 Mart’ta başladı ve 17 Temmuz’a kadar devam ediyor.
Türkiye’de James Dyson Ödülü’nün Geçmiş Kazananları
2022 yılında Türkiye’de ilk defa düzenlenen ve büyük ilgi gören yarışmanın 2022 yılı Ulusal James Dyson Ödülü sahibi, göğüs fizyoterapi yönteminin, fizyoterapistler veya hasta yakınları tarafından hastalara doğru ve etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayan “PhysioCircle” projesiyle Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü mezunu ve aynı bölümde yüksek lisans öğrencisi olan Selami Erdoğan olmuştu. 2023 yılında ise James Dyson Ödülü’nün Türkiye Ulusal Kazananı, yangınları gerçek zamanlı olarak algılayan IoT tabanlı bir sensör sistemi olan ve Bilgi Üniversitesi’nden Suat Batuhan Esirger tarafından geliştirilen “ForestGuard2.0” projesi oldu. Bu proje, ulusal başarısının yanı sıra uluslararası İlk 20 listesine girerek Türkiye’yi global arenada temsil etti.
Yusuf Muhammad’ın Başarı Hikayesi
2009 Uluslararası Kazananı Yusuf Muhammad, Royal College of Art ve Imperial College London‘dan İnovasyon Tasarım Mühendisliği alanında çift yüksek lisans derecesiyle mezun olmuş bir endüstriyel tasarımcı ve mühendis. Plumis adlı şirketin kurucularından olan ve direktörlüğünü yürüten Muhammad, yangınları çok daha erken bir aşamada bastıran ve geleneksel bir yağmurlama sisteminden 10 kat daha az su kullanan akıllı bir yangın söndürme sistemi olan Automist projesiyle yarışmayı kazanmıştı. Projesiyle ilgili olarak, “Geleneksel yangın muslukları sistemlerinin, evlerdeki su altyapısına olan ihtiyaçları nedeniyle kurulum sırasında zorluklara yol açabileceği, ayrıca ısıdan çok duman ürettikleri için yavaş büyüyen yangınlara karşı etkisiz kalabilecekleri” konusundaki gözlemlerden ilham aldığını belirtmiştir. Yangın söndürme sistemlerinin elektronik olarak kontrol edilen versiyonu ile cam ampulle çalışan sistemlere göre 14 kat daha hızlı çalıştığını ve su buharı kullanarak su şebekesinden su akmasını sağladığını ifade etmektedir.
Yusuf Muhammad, James Dyson Ödülü hakkında da, “Ödülün hayatımı değiştirdiğini hiç şüphesiz söyleyebilirim. James Dyson Ödülü’nden kazandığımız maddi desteği prototiplerimizi geliştirmek ve daha fazla patent koruma ödemesi yapmak için kullandık. Bu bana şu anda icadımızı üreten ve 26 kişiyi istihdam eden bir şirket kurmam için güven verdi ve bana güzel bir basamak oldu. Para ödününün yanı sıra etkili bir medya görünürlüğü ve bilinirliği sağladı. Yeni başvuru yapacak arkadaşlara ise birkaç tavsiyem var. Elinizden geleni yapın! Günlük hayatta kullandığımız pek çok ürün bir zamanlar sadece kağıt üzerindeki fikirlerden ibaretti. James Dyson Ödülü bu fikirleri gerçeğe dönüştürme şansı sunuyor. Benim için kesinlikle öyle oldu. Asla pes etmeyin, basit düşünün ve günlük hayatta karşılaştığınız bir probleme çözüm bulmaya çalışın” demiştir.
