Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda DSÖ’nün öncelikli patojenler listesinde yer alan “X Hastalığı” gündemdeki yerini alarak, tüm dünyanın hızla reaksiyon almasını sağladı. Bloomberg tarafından detaylı bir şekilde ele alınan bu hastalık, bilim dünyasında hala araştırılmaya devam ediyor.
2017 yılında DSÖ tarafından öncelikli patojenler listesine dahil edilen X Hastalığı, bilinen tehlikelerin ötesinde, bilinmeyen bulaşıcı tehditlere karşı tıbbi önlemleri geliştirmek amacıyla ortaya atıldı. Bu, özellikle Covid-19 gibi yeni koronavirüslerin yol açtığı pandemi gibi durumlara hızlı bir şekilde müdahale edebilecek teknolojilerin geliştirilmesini teşvik etmek amacını taşıyor.
X Hastalığı Nedir?
X Hastalığı, şu anda bilinmeyen ancak ciddi mikrobik tehdidin neden olduğu bir hastalığa verilen genel bir adlandırmadır. DSÖ, 2017 yılında X Hastalığı’nı, bilinen ölümcül hastalıkların yanı sıra araştırma için en öncelikli patojenlerin listesine ekledi. Bu hastalık, Dünya Sağlık Örgütü’nün Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus’un katılımıyla Davos’ta düzenlenen forumun gündemine taşındı.
Covid-19, 2019’un sonlarında pandemiyi başlatan yeni bir koronavirüsün neden olduğu bir X Hastalığı örneğidir. Doğadaki geniş virüs rezervuarının, bu tür hastalıkların kaynağı olarak görülmesi, bu tür bilinmeyen hastalıkların potansiyel tehdidini vurgulamaktadır.
Neden Hala İnceleniyor?
DSÖ’nün, bilinmeyen hastalıklar için ön hazırlık olarak Ar-Ge sağlama görevi, özellikle Ebola salgınından sonra ortaya çıktı. Bu salgın, onlarca yıllık araştırmalara rağmen zamanında kullanılabilecek bir çözüm olmamasıyla bir uyanış çağrısıydı. Bu nedenle, DSÖ, öncelikli hastalıklar için bir Ar-Ge planı oluşturarak, gelecekteki pandemilere hızlı bir şekilde yanıt verilebilecek teknolojilerin geliştirilmesini teşvik etti.
DSÖ’nün Ar-Ge planında Covid-19 ve diğer öncelikli hastalıklar yer alırken, X Hastalığı hala incelenmekte ve üzerinde çalışılmaktadır. Bu çalışmalar, salgınlara karşı daha etkili bir mücadele için temel oluşturmaktadır.
Salgın Hazırlıkları ve İnovasyonları
X Hastalığı üzerine yapılan çalışmalar, Covid-19’un genetik diziliminin yayınlanmasından Covid aşısının onaylanmasına kadar geçen sürede sağlık sektörünün hızlı bir reaksiyon almasını sağladı. Bu süreç, 2017’den bu yana yürütülen X Hastalığı çalışmalarına dayanmaktadır.
Salgın tehditlerine karşı yürütülen diğer çalışmalar arasında Uluslararası Sağlık Tüzüğü’nün güncellenmesi, yeni bir küresel anlaşmanın geliştirilmesi, Dünya Bankası tarafından onaylanan yeni bir fon, DSÖ Pandemi ve Salgın İstihbarat Merkezi’nin kurulması, Küresel Virom Projesi ve NextGen Projesi gibi girişimler bulunmaktadır.
Not Durumu:
Çalışmalar ve Girişimler | Tutar / Boyut |
---|---|
Pandemi potansiyeli olan virüslere 100 gün içinde yanıt verebilecek aşı platformlarını destekleyen plan (CEPI vb.) | 3,5 milyar dolar |
Uluslararası Sağlık Tüzüğü güncellemesi ve yeni bir küresel anlaşmanın geliştirilmesi | Bilinmiyor |
Dünya Bankası tarafından onaylanan pandemi önleme, hazırlık ve müdahale için yeni bir fon | Bilinmiyor |
DSÖ Pandemi ve Salgın İstihbarat Merkezi’nin kurulması | Berlin’de |
Küresel Virom Projesi | Zoonotik viral tehditleri keşfetme amacıyla |
NextGen Projesi | Covid-19 için yeni nesil aşılar ve tedaviler geliştirmek amacıyla, ABD hükümeti girişimi |
ABD ulusal ağı için halk sağlığı acil durumlarının tespiti ve müdahalesi için fon | 262,5 milyon dolar |
Küresel bir pandemi tedavileri merkezinin kurulması | Bilinmiyor |
Bu girişimler, gelecekteki pandemilere karşı küresel bir hazırlık ve etkili mücadele için önemli adımları temsil etmektedir. X Hastalığı üzerine yapılan çalışmalar, bilinmeyen hastalıklara karşı daha iyi bir hazırlık ve hızlı yanıtın anahtarını sunmaktadır.