Üreme çağındaki kadınların yaklaşık yüzde 10’unu etkileyen ve genellikle 25-45 yaş aralığında görülen bir jinekolojik hastalık olan endometriozis, halk arasında çikolata kisti olarak biliniyor. Acıbadem Eskişehir Hastanesi‘nden Kadın Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ceren Yıldız Eren‘in verdiği bilgilere göre, bu durum ciddi bir üreme sağlığı sorunu ve önemli bir ağrı kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Doç. Dr. Eren, endometriozisin neden tam olarak bilinmese de, birinci derece akrabalarda bu hastalığın bulunmasının riski yedi kat artırdığını belirtiyor.
Her adet döneminde rahim içindeki dokuların vücuttan atılması gerekiyor; ancak bu dokuların hücreleri rahim dışında, örneğin mesane, yumurtalık ya da bağırsaklar gibi organlara yerleştiğinde endometriozis ortaya çıkıyor. Bu durum, kadınların neredeyse yüzde 50’sinde gebelikte zorluklara yol açıyor. Doç. Dr. Eren, tanı konulması için ultrasonun gerekli olduğunu, bazen hiçbir belirti vermeden oluşabilen çikolata kistleri için rutin kontrollerin önemini vurguluyor.
Hastalık, genellikle kronik ağrı ve çocuk sahibi olamama şikayetiyle doktora başvurulması sonucu tespit edilebiliyor. İleri evrelerde cerrahi müdahale kaçınılmazken, tedavi edilen hastalarda doğurganlık oranının arttığı görülüyor. Doç. Dr. Ceren Yıldız Eren, laparoskopik ameliyatın, özellikle henüz çocuk sahibi olmamış genç kadınlar için tercih edilmesi gerektiğini söylüyor. Çikolata kisti, masum bir hastalık gibi görünse de, doğru tanı konulmaması veya ciddiye alınmaması durumunda kısırlığa yol açabiliyor.
Endometriozis tanısı alan hastalarda doğurganlık oranının yüzde 2 ila 3 olduğunu, ancak aşılama ve yumurtlama uyarılması tedavisi uygulanan hastalarda bu oranın yüzde 15’e yükseldiğini belirten Doç. Dr. Eren, tüp bebek tedavisiyle hamile kalma oranının yaşa bağlı olarak değişse de yüzde 50-60’lara ulaşabildiğini ifade ediyor.
Endometriozis tedavisinde farklı tıp branşlarının bir arada çalışması gerektiğini belirten Doç. Dr. Ceren Yıldız Eren, bu multidisipliner yaklaşımın hastalığın negatif etkilerini azaltmak ve kadınların yaşam kalitesini artırmak için önemli olduğunu vurguluyor. Çikolata kisti tanısı konan hastaların büyük bölümü, karın alt kısmında sık hissedilen ağrılar nedeniyle doktora başvururken, adetten bağımsız ağrı ve cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrılar da hastalığın habercisi olabilir.
