Bulgaristan, uzun yıllar boyunca dış kaynak kullanımıyla anılırken, şimdi derin teknoloji alanındaki atılımlarıyla Avrupa’da dikkat çekiyor.
Teknoloji ekosisteminde dönüşüm: Bulgaristan’ın yükselişi
Bir dönem yalnızca uygun maliyetli iş gücüyle teknoloji devlerinin ilgisini çeken Bulgaristan, son yıllarda kendi girişimlerini küresel sahneye taşımaya odaklandı. SAP, Microsoft, Oracle ve VMware gibi şirketlerin büyük IT merkezleriyle varlık gösterdiği ülkede, artık yerli girişimler ön plana çıkıyor. %10’luk sabit vergi oranı ve yetkin iş gücüyle bilinen Bulgaristan, Avrupa’da kadınların teknoloji sektöründeki en yüksek temsil oranlarından birine sahip olmasıyla da öne çıkıyor. Ülkede bilgi ve iletişim teknolojileri alanındaki çalışanların %29’unu kadınlar oluşturuyor.
2019 yılında Sofia, fDi Intelligence tarafından dünyanın en maliyet etkin fintech kenti seçilmişti. Ancak ülkenin asıl hedefi, dış kaynak merkezi algısını geride bırakıp, yüksek katma değerli teknoloji üretiminde söz sahibi olmak.
Başarı hikayeleri ve artan yatırımlar
Yerli girişimlerin küresel ölçekte başarı kazanması yolunda atılan adımlar arasında, 2014 yılında Telerik’in 262,5 milyon dolara satışı önemli bir dönüm noktası oldu. 2022’de ise Payhawk, ülkenin ilk unicorn’u olarak kayıtlara geçti. StartupBlink’in 2024 verilerine göre, Bulgaristan dünya genelinde girişimcilik ekosistemleri arasında 37. sıraya yükseldi. 2023 yılında girişimlere sağlanan yatırım 264 milyon euroyu aşarken, bu rakam beş yıl öncesine göre dört kat artış anlamına geliyor.
Özellikle derin teknoloji ve yapay zeka alanında büyük bir ivme yakalayan ülkede, 2018-2023 yılları arasında bu alanlara yapılan yatırım 1 milyar euroyu geçti. LAUNCHub Ventures’ın ortağı Peter Tsatchev, girişimcilerin artık küresel ölçekte rekabet edecek vizyona sahip olduğunu belirterek, “Buradaki kurucular iş dünyasına daha olgun bir bakış açısıyla yaklaşıyor. İlk günden itibaren küresel pazarı hedefleyen ürünler geliştiriyorlar” ifadelerini kullandı. Tsatchev, sermaye erişiminin artık temel sorun olmadığını, ekosistemin daha fazla girişimciye ihtiyaç duyduğunu vurguladı.
#BreakingGrounds ile küresel vitrine çıkış
Bulgaristan‘ın derin teknoloji alanındaki iddiasını güçlendiren en önemli adımlardan biri ise 2023 yılında başlatılan #BreakingGrounds girişimi oldu. Bulgaristan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Destekleme Ajansı (BSMEPA) ve bölgesel teknoloji iletişim ajansı Storytelling Studio iş birliğiyle hayata geçirilen bu girişim, ülkenin uluslararası teknoloji arenasındaki görünürlüğünü artırmayı hedefliyor.
BSMEPA Genel Direktörü Boyko Takov, “En büyük sorun görünürlük ve tanınırlıktı. Güçlü teknik yeteneklere ve başarı hikayelerine rağmen, ülkemiz hâlâ dış kaynak merkezi olarak görülüyordu” diyerek kamu desteğinin önemine dikkat çekti. Takov’a göre, kamu ve özel sektör iş birliği olmadan ekosistemi küresel ölçekte büyütmek mümkün değil.
2024 yılı, #BreakingGrounds için önemli bir yıl oldu. Storytelling Studio Kurucu Ortağı ve Başkanı Teodor Antonio Georgiev, “Web Summit, Slush, VivaTech gibi etkinliklerde 350 binden fazla yatırımcı ve yenilikçiyle temas kurduk. 100’den fazla Bulgar şirketi bu süreçte yer aldı ve toplamda 16 milyon eurodan fazla yatırım ve anlaşma sağlandı” dedi.
Bu başarı hikayelerinden biri de dijital kimlik alanında faaliyet gösteren Evrotrust oldu. Şirket, 2024 yılında 3,3 milyon euro yatırım aldı. Evrotrust CEO’su Konstantin Bezuhanov, “Bits & Pretzels açılış töreninde sunum yapma fırsatı bulmamız, küresel yatırımcılara ulaşmamız için büyük bir şanstı. Bu, #BreakingGrounds ekibinin stratejik desteği olmadan mümkün olmazdı” açıklamasında bulundu.
Gelecek planları ve bölgesel iş birlikleri
2025 yılında #BreakingGrounds, Avrupa’nın önde gelen teknoloji etkinliklerinde varlığını sürdürecek. ViennaUP, Reflect Festival, GITEX Europe, We Make Future, How to Web, Slush, Web Summit gibi organizasyonlarda Bulgar teknoloji şirketleri boy gösterecek. Ayrıca, Avusturya, Macaristan, Çekya ve Letonya ile birlikte oluşturulan yeni bölgesel delegasyon modeli de ilk kez tanıtılacak.
Georgiev, “Orta ve Doğu Avrupa (CEE) ülkeleri birlikte hareket ettiğinde daha güçlü oluyor. Bölgeyi birleşik bir teknoloji gücü olarak sunduğumuzda, yatırımcı ilgisi ve medya odağı artıyor” dedi.
Her ne kadar yolun başında olsa da, Bulgaristan artık sadece potansiyel vadeden bir ülke değil, aktif olarak küresel teknoloji sahnesinde yer alan bir oyuncu konumunda. Georgiev, Avrupa Birliği’nde ilk kez atanan Startuplardan Sorumlu Komisyon Üyesi’nin bir Bulgar olmasıyla ilgili olarak, “Bu durum, ülkemizin Avrupa teknoloji arenasında ciddi bir oyuncu olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
