Temu, Çin merkezli e-ticaret şirketi PDD Holdings tarafından işletilen çevrim içi bir pazaryeri platformudur. 2022 yılında faaliyete geçen platform, dünya genelinde milyonlarca kullanıcıya ulaşmış ve düşük fiyatlı ürün sunma stratejisiyle geniş bir müşteri kitlesine hitap etmiştir. Ancak iş modeli ve operasyonları hem rekabetçi yapısı hem de yasal ve etik tartışmalarla gündeme gelmiştir.
Temu’nun kuruluşu ve büyümesi
Temu kurucusu ise Colin Huang’dır ve ilk olarak Eylül 2022‘de Amerika Birleşik Devletleri‘nde faaliyet göstermeye başlamış, ardından Avustralya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, Hollanda, Latin Amerika ve Güney Afrika gibi birçok pazara açılmıştır. Kısa sürede 100 milyondan fazla aktif kullanıcıya ulaşmış, uygulaması ise dünya genelinde 130 milyondan fazla kez indirilmiştir.
Temu’nun arkasındaki şirket olan PDD Holdings, resmî olarak Cayman Adaları‘na kayıtlıdır ancak yönetim ofisleri arasında Dublin de yer almaktadır. PDD Holdings, aynı zamanda Çin‘de popüler olan Pinduoduo adlı alışveriş platformunun da sahibidir.
Temu’nun iş modeli ve satış stratejisi
Temu, tedarikçilerin doğrudan Çin‘den tüketiciye ürün göndermesini sağlayan bir yapıyla çalışır. Bu model, geleneksel dağıtım kanallarını ortadan kaldırarak fiyatların düşürülmesine olanak tanır. Aynı ürünün farklı satıcılar tarafından sunulması hâlinde yalnızca en düşük fiyatı sunan satıcının ürünü platformda yer alır. Satıcıların ürünlerini belirli bir süre içinde belirli bir satış eşiğinin altında bırakmaları durumunda ilgili ürün listelerden kaldırılır.
Platform, agresif pazarlama stratejileriyle bilinir. Özellikle Facebook ve Instagram gibi sosyal medya platformlarında geniş çaplı reklam kampanyaları yürütür. Bazı kullanıcılar, referans kodlarıyla yeni kullanıcı kazandırmaları hâlinde ücretsiz ürün alma imkanı da elde edebilmektedir.
Yasal süreçler ve eleştiriler
Temu, doğrudan rakibi olan Shein ile çok sayıda hukuki sürece girmiştir. İki şirket, birbirlerine karşı telif ihlali, haksız rekabet ve pazardaki satıcıları tekelleştirme gibi gerekçelerle farklı ülkelerde dava açmıştır. Bu davalardan bazıları Londra Yüksek Mahkemesi ve ABD Federal Mahkemeleri gibi önemli yargı organlarında sürmektedir.
Platform aynı zamanda ürün kalitesi, veri güvenliği ve iş gücü politikaları gibi konularda da eleştirilmiştir. 2024 yılında yapılan bir incelemede, Seul yetkilileri Temu’da satılan bazı ürünlerde yasal sınırların üzerinde toksik kimyasallar tespit etti. Aynı yıl Avrupa Birliği, Dijital Hizmetler Yasası çerçevesinde platform hakkında resmi soruşturma başlattı. Bu soruşturmada, yasadışı ürün satışı, algoritmik şeffaflık eksikliği ve daha önce yasaklanan satıcıların tekrar aktif hâle gelmesi gibi konular incelendi.
Veri güvenliği konusunda da platform hakkında endişeler dile getirildi. Özellikle kullanıcı verilerinin nasıl işlendiği, ABD, Güney Kore ve Avrupa Birliği’nde farklı kurumlarca araştırma konusu oldu. Montana Eyalet Valiliği, Temu uygulamasını devlet cihazlarında yasakladı.
Ürün güvenliği ve tüketici şikayetleri
Bağımsız araştırmalar, Temu’da satılan bazı oyuncakların Avrupa Birliği güvenlik standartlarına uymadığını ortaya koymuştur. Ürünlerde boğulma ve kimyasal maruz kalma riski gibi ciddi güvenlik sorunları tespit edilmiştir. Kullanıcı yorumları da ürün teslimatlarının gecikmesi, siparişlerin eksik ya da hatalı gelmesi ve müşteri hizmetlerinin yetersizliği gibi sorunlara işaret etmektedir.