Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. (Şişecam), 1935 yılında Türkiye İş Bankası tarafından kurulan ve cam üretimi alanında faaliyet gösteren bir şirkettir. İstanbul, Tuzla merkezli şirket, cam üretimi ve işlenmesi alanında dünyanın önde gelen firmalarından biri olarak faaliyet göstermektedir. Günümüzde cam ambalaj, düz cam, cam ev eşyaları ve kimyasallar gibi geniş bir ürün yelpazesiyle çalışmalarını sürdüren Şişecam, aynı zamanda madencilik, enerji ve geri dönüşüm gibi farklı alanlarda da faaliyet göstermektedir.
Şişecam’ın Tarihçesi ve Kuruluşu
Şirketin temelleri, Mustafa Kemal Atatürk’ün sanayileşme politikaları çerçevesinde 1934 yılında alınan bir kararla atıldı. Türkiye İş Bankası, ülkenin cam sanayisini geliştirmekle görevlendirildi ve 1935 yılında Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Anonim Şirketi resmen kuruldu. Şirketin ilk fabrikası, İsmet İnönü ve Celâl Bayar tarafından temeli atılan Paşabahçe Cam Fabrikası oldu. Bu fabrikada ilk üretimler ağırlıklı olarak şişe ve cam ambalaj üzerine yoğunlaştı.
Zamanla Şişecam, üretim kapasitesini artırarak farklı cam ürünleri üretmeye başladı. 1957 yılında İstanbul ve Ankara’da açılan mağazalar, cam ev eşyalarının doğrudan tüketiciye ulaşmasını sağladı. Günümüzde bu mağazalar Paşabahçe adı altında faaliyet göstermeye devam etmektedir.
Üretim Kapasitesi ve Faaliyet Alanları
Bugün Şişecam, 14 ülkede 43 fabrikayla faaliyet gösteren küresel bir şirket konumundadır. Avrupa’nın en büyük düz cam üreticisi ve dünyanın ikinci büyük cam ev eşyası üreticisi olarak öne çıkan şirket, cam ambalaj üretiminde de önemli bir pazar payına sahiptir. Şişecam, ayrıca kimyasallar ve madencilik alanında da faaliyet göstermekte olup, cam üretiminde kullanılan ham maddeleri temin etmek için soda külü, dolomit, feldspat ve krom kimyasalları üretmektedir.
Otomotiv sektöründe de faaliyet gösteren Şişecam, 1966 yılında Çayırova fabrikasında otomotiv camı üretimine başladı. 2013 yılında ise Almanya merkezli Richard Fritz şirketini satın alarak otomotiv sektöründeki varlığını güçlendirdi. Şirket, aynı zamanda televizyon camları, borosilikat camlar ve temperli cam ürünleri gibi özel cam türlerinde de üretim yapmaktadır.
Borsa ve Ortaklık Yapısı
Şişecam, Borsa İstanbul’da işlem gören en büyük 100 şirketi içeren BIST 100 endeksinde yer almaktadır. Şirketin hisselerinin yaklaşık %50’si Türkiye İş Bankası’na aittir. Geri kalan hisseler ise halka açık olarak işlem görmektedir.
Uluslararası Genişleme ve Satın Almalar
Şirket, yıllar içinde yurt dışına açılarak küresel pazarda güçlü bir konuma geldi. Avrupa, Asya, Orta Doğu ve Amerika kıtasında yatırımlar gerçekleştiren Şişecam, üretim kapasitesini artırmak için çeşitli satın almalar gerçekleştirdi. Almanya, İtalya, Bulgaristan, Romanya, Rusya, Hindistan ve ABD gibi ülkelerde üretim tesislerine sahip olan şirket, dünya çapında büyümesini sürdürmektedir.
Şişecam ve Rusya’daki Faaliyetleri
Şişecam, 2023 itibarıyla Rusya’daki faaliyetleri nedeniyle eleştirilere maruz kaldı. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik askeri operasyonlarının ardından birçok uluslararası şirket Rusya’daki yatırımlarını durdurma kararı alırken, Şişecam işleyişine devam etti. Şirket, sahip olduğu beş Rus yan kuruluşundan sadece birini sattı. Satışın, Hollanda merkezli Trakya Investment B.V. şirketine yapılması, bu satışın gerçek bir çıkış olup olmadığı konusunda soru işaretleri yarattı.
Bununla birlikte, Şişecam, Ukrayna Ulusal Yolsuzluk Önleme Ajansı tarafından, Rusya’nın savaş sponsoru listesine eklendi. Uluslararası kamuoyunun baskısına rağmen, Şişecam halen Rusya’daki en büyük cam ithalatçılarından biri olarak faaliyet göstermeye devam etmektedir.
Finansal Veriler ve Çalışan Sayısı
2023 yılı itibarıyla Şişecam, 5,33 milyar dolar gelir, 552,14 milyon dolar işletme geliri ve 666,64 milyon dolar net gelir açıklamıştır. Şirketin toplam varlıkları 11,35 milyar dolar, özkaynakları ise 7,18 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Şişecam, dünya genelinde 24.952 çalışanıyla faaliyet göstermektedir.