Marmarabirlik, 28 Haziran 1954 tarihinde kurulan ve merkezi Nilüfer, Bursa’da bulunan, zeytin, zeytinyağı ve zeytin ezmesi üretimiyle faaliyet gösteren bir tarımsal satış kooperatifleri birliğidir. Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren en büyük üretici birliklerinden biri olan Marmarabirlik, özellikle sofralık siyah ve yeşil zeytin üretimiyle tanınmaktadır. Birliğin kuruluşunda Gemlik, Mudanya ve Erdek Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri yer almış; sonraki yıllarda Orhangazi, İznik, Edincik, Mürefte ve Marmara Adası kooperatifleri de katılmıştır. Böylece toplamda sekiz kooperatiften oluşan bir yapı hâline gelmiştir.
Kurulduğu günden bu yana kooperatifçilik esaslarına uygun şekilde faaliyetlerini sürdüren Marmarabirlik, zeytin üreticilerinin ürünlerini daha iyi koşullarda pazarlayabilmelerini sağlamak amacıyla alım, işleme ve satış süreçlerinde aktif rol oynamaktadır. Günümüzde Marmarabirlik çatısı altında 28.500 zeytin üreticisi üye yer almaktadır. Bu üyeler, Türkiye’nin farklı bölgelerinde zeytin yetiştiriciliği yaparak birliğe ürün tedarik etmektedir. Kurum bünyesinde ise yaklaşık 624 kişi istihdam edilmektedir.
Birliğin genel müdürlük görevini İsmail Acar üstlenirken, yönetim kurulu başkanlığı koltuğunda ise Hidamet Asa bulunmaktadır. Marmarabirlik, yıllık ortalama 30.000 ton zeytin işleme kapasitesine sahiptir. Üretim alanı olarak İznik Gölü çevresi ile Marmara Denizi’nin güney kıyıları arasında kalan bölge kullanılmaktadır. Tesislerinin toplam alanı 403.000 metrekare, kapalı alanı ise 136.000 metrekare olarak kayda geçmiştir. Zeytin depolama kapasitesi 70.400 ton, zeytin paketleme kapasitesi 150 ton/gün, zeytinyağı üretim ve dolum kapasitesi ise 220 ton/gün düzeyindedir.
Marmarabirlik, iç piyasada 58 bayilik aracılığıyla 78 ilde ürün satışlarını gerçekleştirmektedir. Dış pazarda ise ürünlerini başta Almanya, Danimarka, İsviçre, Rusya, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Bulgaristan ve diğer Avrupa ülkelerine ihraç etmektedir. Ayrıca Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya pazarlarında da faaliyet göstermektedir. Ürünler, doğal fermantasyon yöntemiyle işlenmekte ve Marmarabirlik, Marbir ve Unimar markalarıyla satışa sunulmaktadır. Sofralık zeytinler ve zeytinyağları yaklaşık 225 farklı ambalaj çeşidiyle piyasaya sunulmaktadır.
Birlik, yalnızca alım ve satışla değil, üreticiye yönelik destek faaliyetleriyle de öne çıkmaktadır. Üreticilere tarım girdileri sağlanmakta, teknolojik yeniliklerle ilgili bilgilendirme yapılmakta ve zaman zaman nakdi destekler sunulmaktadır. 2011 yılı Nisan ayında, Ziraat Bankası ile yapılan protokol kapsamında üyelerine tarımsal kredi sağlanmasının önü açılmıştır.
2004 yılında başlatılan “Lisanslı Depoculuk” projesi kapsamında da önemli yatırımlar yapılmıştır. Bu kapsamda hayata geçirilen projelerle Başköy’de 7.000 ton kapasiteli, Erdek’te 8.000 ton kapasiteli zeytin depoları ile Başköy’de 5.800 litre kapasiteli zeytinyağı deposu kurulmuştur. Proje maliyetlerinin önemli bir bölümü Dünya Bankası kredisi ile karşılanmıştır. Toplam 17.050.000 Amerikan doları yatırım yapılmış, bunun yarısı (8.525.000 dolar) fon kapsamında geri alınmıştır.
Kooperatifçilik modeliyle hareket eden Marmarabirlik, üreticiden tüketiciye giden zinciri doğrudan ve şeffaf bir şekilde yönetmeye odaklanmaktadır. Zeytin sektöründe uzun yıllardır faaliyet gösteren birlik, farklı coğrafyalarda faaliyet gösteren çok sayıda üreticinin ekonomik gücünü bir araya getirme hedefiyle hareket etmektedir. Kurumsal yapısı ve üretim hacmiyle birlikte değerlendirdiğinde, Marmarabirlik, Türkiye’nin tarım kooperatifçiliğinde örnek gösterilen yapılarından biri olarak öne çıkmaktadır.