Hon Hai Precision Industry Co., Ltd., dünya genelinde daha çok Foxconn adıyla bilinen, Tayvan merkezli çok uluslu bir elektronik üretim şirketidir. 20 Şubat 1974 tarihinde Terry Gou tarafından Tayvan’ın Taipei kentinde kurulmuştur. Kuruluşunda Hon Hai Plastics Corporation adını taşıyan şirket, zaman içinde küresel elektronik üretiminde önemli bir yere gelmiştir. Şirketin genel merkezi bugün New Taipei City’nin Tucheng bölgesindedir.
Foxconn, dünya genelinde elektronik üretimi hizmetleri (EMS) sağlayan en büyük firmadır. TWSE: 2317 ve LSE: HHPD kodlarıyla sırasıyla Tayvan ve Londra borsalarında işlem gören şirket, aynı zamanda Apple, Sony, Microsoft, Google, Amazon, Dell, HP, Huawei, Xiaomi, Nintendo ve BlackBerry gibi çok sayıda küresel teknoloji şirketi için üretim yapmaktadır.
Elektronik Üretimindeki Rolü
Foxconn, tüketici elektroniği üretiminde dünya çapında yüksek bir paya sahiptir. Şirketin fabrikalarında, geçmişte dünya genelinde satılan tüm tüketici elektroniğinin yaklaşık yüzde 40’ının üretildiği tahmin edilmektedir. Ürettiği başlıca ürünler arasında iPhone, iPad, iPod, PlayStation, Xbox, Kindle, Google Pixel, Nokia cihazları ve çeşitli ağ ekipmanları yer almaktadır.
Foxconn’un en büyük üretim tesisleri Çin’de bulunur. Özellikle Shenzhen kentindeki Longhua bölgesinde yer alan dev üretim tesisi, şirketin en bilinen üretim kampüsüdür ve zaman zaman “Foxconn City” olarak anılır. Bu kampüs, binlerce işçiyi barındıran yurtları, hastanesi, televizyon kanalı ve diğer sosyal alanlarıyla adeta küçük bir şehir görünümündedir.
Uluslararası Varlığı
Foxconn, Çin dışında Hindistan, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Meksika, Vietnam, Malezya, ABD, Japonya gibi pek çok ülkede üretim tesislerine ve ofislere sahiptir. Bu sayede küresel müşterilerine yakın olmayı ve maliyet avantajı sağlamayı hedefler. Özellikle son yıllarda Hindistan’a yaptığı yatırımlarla dikkat çeken firma, burada yeni nesil iPhone modellerinin üretimi için büyük ölçekli tesisler kurmuştur.
Tartışmalı Çalışma Koşulları
Foxconn, zaman zaman işçi hakları ve çalışma koşulları nedeniyle eleştirilmiştir. 2010 yılında art arda yaşanan işçi intiharları, şirketin iş koşullarını gündeme taşımıştır. Çin‘deki bazı tesislerde uzun çalışma saatleri, düşük ücretler ve yetersiz yaşam koşulları ile ilgili eleştiriler uluslararası medyada yer bulmuştur. Bu olaylar sonrasında şirket, intihara karşı ağ sistemleri kurmuş, maaş artışları yapmış ve bazı operasyonlarında otomasyona geçmiştir.
Finansal Yapı ve Hissedarlar
2022 yılında Foxconn’un gelirleri 6.626 trilyon Yeni Tayvan Doları‘na (yaklaşık 213,9 milyar ABD Doları) ulaşmıştır. Aynı yıl net kârı ise 141.48 milyar Yeni Tayvan Doları olarak açıklanmıştır. Şirketin toplam varlıkları 4.133 trilyon Yeni Tayvan Doları, özkaynakları ise 1.650 trilyon Yeni Tayvan Doları seviyesindedir. Foxconn, yıllardır Fortune Global 500 listesinde yer almaktadır ve 2023 yılında 20. sırada yer almıştır.
Yönetim ve Gelecek Stratejileri
Kurucu Terry Gou, 2019 yılında görevinden ayrılmış ve yerine Young Liu getirilmiştir. Liu, şirketin yarı iletkenler, yapay zekâ, robotik ve otonom sürüş gibi alanlara yönelmesinde etkili olmuştur. Bu geçiş, Foxconn’un akıllı telefon üretimindeki doygunluk sonrası yeni alanlara yatırım yapma stratejisinin bir parçası olarak görülmektedir. Elektrikli araçlar, çip üretimi ve yapay zekâ şirketin gelecekteki odak alanları arasında yer almaktadır.
FoxBrain Projesi
2025 yılı başında şirketin yapay zekâ alanındaki girişimlerinden biri olan FoxBrain adlı büyük dil modeli kamuoyuna tanıtıldı. Şirketin açıklamasına göre, model sadece dört haftada geliştirildi ve veri analizi, matematik, akıl yürütme ve kod üretimi gibi görevlerde kullanılmak üzere tasarlandı. Modelin eğitiminde Nvidia‘nın Tayvan merkezli süper bilgisayarı ve danışmanlığı kullanıldı. Meta’nın Llama 3.1 altyapısı üzerine kurulan FoxBrain, özellikle Geleneksel Çince için optimize edildi.
İlk etapta şirket içi kullanım için geliştirilen FoxBrain’in ilerleyen aşamalarda açık kaynak olarak paylaşılması planlanıyor. Foxconn, bu modelin üretim ve tedarik zinciri yönetimi başta olmak üzere çeşitli sektörlerde kullanılabileceğini belirtti. Bu gelişme, şirketin yapay zekâ teknolojilerine yönelik ilgisini ve bu alandaki adımlarını daha görünür kılıyor.