Bluesky, kısa metin, görsel ve video içeriklerinin paylaşılmasına olanak sağlayan, mikroblog tabanlı bir sosyal medya platformudur. Platformun en önemli özelliği, merkeziyetsiz yapıda çalışması ve geleneksel sosyal medya sitelerinden farklı olarak kullanıcı kimliği, içerik yönetimi ve algoritmalar konusunda daha esnek bir yapı sunmasıdır. Bluesky, merkeziyetsiz sosyal medya için geliştirilen AT Protokolü’nün referans uygulaması olarak geliştirilmiştir.
Kuruluş süreci ve bağımsızlaşma
Bluesky, ilk olarak 2019 yılında dönemin Twitter CEO’su Jack Dorsey tarafından bir araştırma girişimi olarak duyurulmuştur. Amaç, sosyal medyada daha açık ve merkeziyetsiz bir standart geliştirmekti. 2021 yılında ise proje, Bluesky Social, PBC adıyla Amerika Birleşik Devletleri merkezli bağımsız bir şirket haline geldi. Şirketin merkezi Seattle, Washington’da yer alıyor ancak fiziksel bir genel merkez yapısı bulunmuyor.
Projenin ilk aşamalarında Jeremie Miller, Mike Masnick, Kinjal Shah gibi isimlerin katkılarıyla ilerleyen yapı, 2021 yılında Jay Graber’ın liderliğine geçmiştir. Jay Graber, halen CEO olarak görev yapmaktadır ve aynı zamanda şirketin en büyük hissedarıdır.
AT Protokolü ve teknik altyapı
Bluesky, üzerinde çalıştığı AT Protokolü (Authenticated Transfer Protocol) ile sosyal medya hesaplarının merkezi sunuculardan bağımsız şekilde çalışmasını sağlar. Bu sistemde kullanıcı verileri, kişisel veri sunucuları (Personal Data Server – PDS) aracılığıyla saklanır. PDS’ler sayesinde kullanıcılar, verilerini istedikleri şekilde yönetebilir ve farklı istemciler üzerinden erişim sağlayabilir.
AT Protokolü aynı zamanda alan adı tabanlı kullanıcı adı sistemi sunar. Örneğin, varsayılan bir kullanıcı adı @kullaniciadi.bsky.social biçimindeyken, kullanıcılar kendi alan adlarını doğrulayarak @kendiadim.com gibi özelleştirilmiş adresler kullanabilir. Bu yapı sayesinde kimlik doğrulama yapılabilir ve kullanıcılar platformdan bağımsız olarak kimliklerini sürdürebilir.
Kullanıcı tabanı ve büyüme süreci
Bluesky, 2023 yılında yalnızca davetiyeyle katılım sağlanabilen bir beta sürümüyle yayına girmiştir. 2024 yılı Şubat ayında genel kullanıma açılmıştır. Platform, açıldığı ilk ayda kullanıcı sayısını 3.1 milyondan 5.1 milyona çıkarmış, Nisan 2025 itibarıyla ise toplam kayıtlı kullanıcı sayısı 34.2 milyon seviyesine ulaşmıştır. Günlük aktif kullanıcı sayısının ise 2024 yılı boyunca 1 ila 10 milyon arasında değiştiği bildirilmiştir.
Platform, özellikle Brezilya, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Birleşik Krallık gibi ülkelerdeki kullanıcı göçleri ve sansür olayları sonrası dalgalar halinde büyümüştür. 2025 yılı itibarıyla Türkiye‘de de bazı kullanıcı gruplarının X (Twitter) üzerindeki içerik kısıtlamaları nedeniyle Bluesky‘a geçiş yaptığı görülmektedir.
Reklam ve gelir modeli
Bluesky Social, PBC, kâr amacı gütmeyen değil, fayda odaklı (benefit corporation) bir şirket statüsüne sahiptir. Bu nedenle şirket, hissedarlarına temettü dağıtmak zorunda değildir ve gelirlerini kamu yararına yatırma hakkına sahiptir. Platform, reklam gösterimi yapmamaktadır ve bu yönde bir planı da bulunmadığını açıklamıştır. Şirketin ana finansman kaynağı, yatırımcılar ve risk sermayesi şirketleri tarafından sağlanan fonlardır.
Moderasyon ve algoritma seçimi
Bluesky, kullanıcılarına algoritma seçme hakkı sunar. “Custom Feeds” özelliği sayesinde kullanıcılar kendi algoritmalarını oluşturabilir veya üçüncü taraflarca geliştirilen algoritmaları tercih edebilir. Ayrıca moderasyon politikaları, merkezi yapılar yerine kullanıcıların yönettiği topluluk kurallarına dayanabilir. Bu esnek yapı, özellikle farklı kültür, altkültür ve görüşlerin aynı platformda bir arada var olabilmesini hedeflemektedir.
Mart 2025’te, Türkiye‘deki sosyal medya kullanıcıları arasında önemli bir değişim yaşandı. Elon Musk‘ın sahibi olduğu X (eski adıyla Twitter), hükümetin talepleri doğrultusunda muhalif hesapları askıya aldı. Bu durum, ifade özgürlüğü konusunda endişelere yol açtı ve birçok kullanıcıyı alternatif platform arayışına yönlendirdi.
Bu süreçte, ünlü komedyen Cem Yılmaz, 16 milyondan fazla takipçisi bulunan X hesabını kapatarak Bluesky platformuna geçtiğini duyurdu. Yılmaz, yeni platformdaki hesabını paylaşırken, X’in bağlantı kısıtlamalarına da esprili bir şekilde değindi.
Farah Zeynep Abdullah, Şahan Gökbakar, Demet Evgar ve Melek Mosso gibi diğer tanınmış isimler de benzer şekilde Bluesky’a geçiş yaptı.
Elon Musk‘ın hükümetle işbirliği içinde muhalif hesapları engellemesi, kullanıcıların X’e olan güvenini sarstı. Bu nedenle, daha özgür ve sansürsüz bir ortam arayışında olan kullanıcılar, Jack Dorsey tarafından desteklenen merkeziyetsiz sosyal medya platformu Bluesky‘a yöneldi.
Benzer bir eğilim, Amerika Birleşik Devletleri‘nde de gözlemlendi. Donald Trump‘ın Kasım 2024’teki seçim zaferinin ardından, Elon Musk‘ın Trump’a verdiği destek nedeniyle birçok kullanıcı X’i terk ederek Bluesky’a geçti. Bu süreçte, Bluesky’ın kullanıcı sayısı hızla artarak milyonlara ulaştı.
Bu gelişmeler, sosyal medya kullanıcılarının ifade özgürlüğü ve sansürsüz iletişim konularında daha duyarlı hale geldiğini gösteriyor. Bluesky gibi merkeziyetsiz platformlar, kullanıcıların bu ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir alternatif olarak öne çıkıyor.